Biološka stomatologija: principi i značaj za celokupno zdravlje

Dr Dragica Đerić

čet. 11 septembar 2025

Podeli

Sačuvaj

Biološka stomatologija, poznata i kao holistička stomatologija, predstavlja savremeni pravac u dentalnoj medicini koji povezuje zdravlje usne duplje sa opštim zdravstvenim stanjem organizma. Za razliku od klasične stomatologije, koja je primarno fokusirana na sanaciju lokalnog problema, biološka stomatologija primenjuje integrativni pristup i razmatra uzroke, posledice i međusobne odnose patoloških procesa u ustima i ostatku tela. 

Osnovni principi biološke stomatologije

1. Holistički pristup

Zub se ne posmatra izolovano, već kao deo složenog sistema. Usna duplja povezana je sa brojnim organskim i funkcionalnim celinama. Svaki zub se dovodi u vezu sa određenim organima i telesnim meridijanima, pa patološke promene u zubu mogu reflektovati poremećaje na sistemskom nivou. Osim toga zub se posmatra kao deo složenog organizma, povezanog sa svim organima, emocijama i životnim navikama.

2. Biokompatibilnost materijala

Jedno od osnovnih načela jeste upotreba materijala koji ne izazivaju toksične, imunološke ili elektrofiziološke reakcije. Amalgamski ispuni sa živom, niklom i drugi potencijalno štetni materijali se izbegavaju, a zamena se vrši materijalima koji su biokompatibilni i sigurni za organizam. Zamena amalgamskih ispuna se vrši pod strogo kontrolisanim uslovima kako ne bi došlo do dodatne kontaminacije kako pacijenta, tako i stomatologa i asistenta. 

3. Eliminacija hroničnih žarišta

Posebna pažnja posvećuje se identifikaciji i uklanjanju tzv. tihih žarišta: hroničnih infekcija, nekrotičnih procesa i inflamacija u usnoj duplji, koje mogu biti pokretač ili održavajući faktor sistemskih oboljenja. 

4. Prevencija i sistemska povezanost

Biološka stomatologija stavlja akcenat na prevenciju. Promene u oralnom zdravlju posmatraju se kao potencijalni pokazatelji poremećaja na nivou imunog, endokrinog ili nervnog sistema. U tom smislu, ona ima dijagnostičku i prognostičku vrednost.

5. Integracija sa drugim granama medicine

Primenjuju se saznanja iz oblasti toksikologije, imunologije, nutricionizma i tradicionalne kineske medicine. Na primer, istraživanja pokazuju da inflamatorni procesi u vilici mogu biti povezani sa kardiovaskularnim bolestima, endokrinim poremećajima i autoimunim stanjima, tumorima. 

Značaj biološke stomatologije

Primena bioloških principa u stomatologiji omogućava dublje razumevanje povezanosti lokalnih i sistemskih patoloških procesa. Time se otvara prostor za sveobuhvatniji terapijski pristup, koji ne samo da rešava dentalni problem, već utiče i na poboljšanje opšteg zdravlja pacijenta. Što dodatno doprinosi podržavanju i same definicije zdravlja prema SZO “Zdravlje je stanje potpunog fizičkog, mentalnog i socijalnog blagostanja, a ne samo odsustvo bolesti ili slabosti.”

Zaključak

Biološka stomatologija predstavlja značajan iskorak u savremenoj medicini jer integriše znanja različitih disciplina i posmatra organizam kao jedinstvenu celinu. U budućnosti, njena primena može imati ključnu ulogu u prevenciji i lečenju hroničnih oboljenja kroz rano prepoznavanje i sanaciju oralnih žarišta.