„COVID jezik“ - stomatolozi treba da budu na oprezu u vezi sa simptomima u usnoj šupljini

Jeremy Booth, Dental Tribune International

sre. 10 februar 2021

Podeli

Sačuvaj

LAJPCIG, Nemačka: Nova otkrića o COVID-19 nadmašuju ono što smo dosad znali. Pojavljuju se istraživanja koja sugerišu da veliki broj pacijenata sa COVID-19 doživljava simptome u usnoj šupljini koji još uvek nisu prepoznati kao tipični znaci bolesti. Geografski jezik - koji se naziva „COVID jezik“ - primećen je kod onih sa COVID-19, kao i herpetične lezije i oralne afte.

U smernicama Svetske zdravstvene organizacije navedena su tri najčešća simptoma COVID-19 kao što su povišena temperatura, suv kašalj i umor. Usna šupljina se spominje u nekim od dodatnih simptoma koje navodi ova javna zdravstvena agencija - poput gubitka ukusa ili mirisa - ali trenutno ne pominje druge oralne manifestacije.

Dr Tim Spektor, profesor genetske epidemiologije na King’s College u Londonu, skrenuo je pažnju na simptome COVID-19 koji se javljaju u ustima, poput geografskog jezika. Kaže da oni koji pate od „čudnih simptoma“ poput COVID jezika treba da ostanu kod kuće, čak iako simptomi nisu uključeni u zvanične liste koje su obezbedile zdravstvene vlasti. Dr Spektor je u januaru tvitovao: „Svaka peta osoba sa COVID-om i dalje ima retke simptome koji se ne nalaze na službenoj listi [Public Health England] - poput osipa na koži“. Rekao je da vidi sve veći broj primera COVID jezika i drugih čudnih čireva u ustima. „Ako imate čudan simptom ili čak samo glavobolju i umor, ostanite kod kuće“, naglasio je.

„Svaka peta osoba sa COVID-om i dalje ima retke simptome koji se ne nalaze na službenoj listi [Public Health England]“- Dr Tim Spector, King’s College London

U januaru je dr Spektorova objava na Twitter-u sadržala brojne slike za koje se sumnja da su u vezi sa COVID jezikom. 27. januara 2021.godine podelio je sliku jezika 32-godišnjaka sa dugotrajnim efektima COVID-19. Jezik je na ivicama pokazivao makroglosiju i promene nalik na opekotine, a dr Spektor je primetio da specijalisti nisu mogli da utvrde uzrok ovim promenama. Dr Lusi Davenport-Džons, ortodont iz Londona, odgovorila je na Spektorov tvit, potvrđujući da se oralna afta pojavljuje kao česta žalba.

Prema dr Spektoru - glavnom istraživaču koji stoji iza mobilne aplikacije COVID Symptom Study, koja omogućava svojim (sada više od četiri miliona) korisnicima da daju podatke o virusu - najmanje 20 simptoma COVID-19 se obično ne uzima u obzir. Kaže da 35% ljudi ima neklasične simptome u prva tri dana, kada su najzarazniji.

COVID-19 iz perspektive stomatologa

 Istraživači u Iranu ispitivali su efekte bolesti na usnu šupljinu u pregledu 17 studija. Otkrili su da je 170 pacijenata, starosti od 9 do 90 godina, razvilo oralne manifestacije. Najčešća je bila kserostomija (prijavljena u 75 slučajeva), zatim promena osećaja jezika (71 slučaj) i kandidijaza (67 slučajeva). Od 67 slučajeva u kojima je identifikovana kandidijaza, uzorci uzeti od 55 pacijenata potvrdili su gljivičnu infekciju. Promenu osećaja jezika prijavilo je 48 pacijenata, od kojih je 28 doživelo bolne čireve u tom predelu. Bolove u mišićima tokom žvakanja prijavilo je 15 pacijenata, a deset pacijenata je osetilo otok u usnoj šupljini. Prema studiji, promena u osećaju jezika snažno je u korelaciji sa otečenim nepcem i promenama kandidijaze.

Autori su identifikovali šest slučajeva ponovljenog virusa herpes simpleksa - dva na jeziku i četiri na tvrdom nepcu. „Četiri pacijenta razvila su eritem poput multiformnih eritema, od kojih su tri imala nepčane makule i petehije, a jedan od njih pokazao je tri plika u unutrašnjoj sluznici usne. Erozije, eritem, čir, nekrotizirajući ulcerozni parodontitis i aftozne lezije takođe su primećene u pojedinačnim slučajevima “, navodi se u studiji.

Početak oralnih manifestacija detaljno je opisan u 95 od ukupno 170 slučajeva, a istraživači su pronašli prosečno 7,21 dan između pojave sistemskih simptoma i oralnih manifestacija. Početak oralnih manifestacija varirao je od 10 do 42 dana nakon pojave sistemskih simptoma.

Autori su zaključili: „Oralni simptomi su se često javljali nakon opštih simptoma poput groznice i astenije, ali i dalje mogu biti početni ili jedini znak COVID-19. Dakle, pažljiv klinički intraoralni pregled mora se obaviti na pacijentima pozitivnim na COVID-19, a podjednako i na svim pacijentima kojima je zubna nega neophodna temeljito i sistematski kako bi se osiguralo da nedostaju delovi i dobili dalji klinički podaci koji bi mogli utrti put za dalje studije “.

„Treba napomenuti da oralne manifestacije mogu biti jedini znaci COVID-19 i da će se takođe verovatno manifestovati pre opštih simptoma“

- Dr Pegah Hosseinzadeh, Univerzitet medicinskih nauka Guilan, Iran

Dr Pegah Hosseinzadeh, poslediplomski student ortodoncije na Stomatološkom fakultetu Univerziteta medicinskih nauka Guilan u Iranu, rekla je za Dental Tribune International da je važno da stomatolozi provere simptome COVID-19 u usnoj šupljini.

Objasnila je: „Svakako je svest o simptomima, posebno oralnim manifestacijama, važna za identifikaciju i lečenje pacijenata sa COVID-19, ali takođe i za zaštitu stomatologa i drugih stomatoloških pacijenata. Iz tog razloga stomatolozi moraju biti u toku sa najnovijim istraživanjima i saznanjima o simptomima COVID-19 na sluzokoži. Pažljiv klinički intraoralni pregled mora se obaviti pre bilo kog drugog stomatološkog tretmana u svakoj poseti. “

Dr Hosseinzadeh je rekla da je studija pokazala da su simptomi COVID-19 u usnoj šupljini višestruki. Dodala je, međutim, da je sigurno da imuni sistem igra značajnu ulogu. „Medicina, stres, oportunističke infekcije poput Candida albicans i Herpes simplex virusa mogu se smatrati mogućim faktorima“, rekla je ona. „Vredi napomenuti da bi ove oralne manifestacije mogle biti jedini znaci COVID-19 i da će se takođe verovatno manifestovati pre opštih simptoma.“

Nalazi su predstavljeni u članku pod naslovom “COVID‐19 from the perspective of dentists: A case report and brief review of more than 170 cases”, objavljenom onlajn 26. decembra 2020. godine u Dermatologic Therapy pre objavljivanja u štampanom izdanju.

Španska studija otkriva da je četvrtina pacijenata sa COVID-19 imala oralne simptome

Studija preseka koju su u aprilu 2020. godine sproveli dermatolozi u Španiji otkrila je da je četvrtina pacijenata imala jedan ili više simptoma u usnoj šupljini. Studija je sprovedena u privremenoj bolnici koja je osnovana za lečenje blagih do umerenih slučajeva upale pluća povezane sa COVID-19 tokom vrhunca SARS-CoV-2 infekcija u Madridu. Obuhvatalo je 666 pacijenata koji su imali pozitivan test lančane reakcije polimeraze reverzne transkripcije ili bilateralnu pneumoniju.

Prema studiji, simptomi u usnoj šupljini bili su prisutni u 78 slučajeva (25,7%), a autori su ih naveli na sledeći način: prolazni jezični papilitis (11,5%), glositis sa bočnim udubljenjima (6,6%), aftozni stomatitis (6,9%) ), glositis sa neujednačenom depapilacijom (3,9%) i mukozitis (3,9%). Osećaj pečenja u usnoj šupljini prijavilo je 5,3% učesnika istraživanja i utvrđeno je da je često povezan sa promenom osećaja jezika.

Studija, predstavljena u članku objavljenom onlajn u British Journal of Dermatology, navodi da simptomi u usnoj šupljini, poput glositisa ili papilitisa, ranije nisu bili povezivani sa COVID-19, ali je pretpostavljeno da rizik zaraze od pregleda možda sprečio temeljni pregled usne šupljine pacijenata sa COVID-19.

Autori su priznali ograničenja studije jer su svi učesnici studije bili odrasli sa samo blagom do umerenom upalom pluća izazvanom COVID-19 i da je studija sprovedena tokom dvonedeljnog perioda; stoga su istraživači možda propustili prethodne ili kasnije simptome bolesti. Uprkos ovim ograničenjima, autori su izjavili: „Usna šupljina je često bila zahvaćena i zaslužuje posebno ispitivanje pod odgovarajućim okolnostima kako bi se izbegao rizik od zaraze."