Mali koraci za stomatologa, ali veliki za uspešnu restauraciju

Kompanija Ivoclar Vivadent, jedan od pionira u domenu stomatoloških materijala, od 1956. godine do danas proizvela je čak osamnaest novih materijala za ispune. Trenutno se, pored aktuelnih materijala ove kompanije: TeEconom, Tetric EvoCeram, IPS Empress direct, Tetric EvoCeram Bulk Fill, na tržištu pojavio tehnološki usavršeni univerzalni kompozitni materijal za ispune Evetric.
Evetric je kompozit nano generacije koji se koristi u mlečnoj i stalnoj denticiji za ispune kaviteta klase I do V, a može se koristiti u okviru preventivnih ispuna, za imobilizaciju zuba i za reparaciju defekata na ispunima ili fasetama. Proizvodi se u deset najčešće korišćenih nijansi: dve dentinske, sedam gleđnih i jednoj incizalnoj. Zahvaljujući pigmentima koje sadrži pokazuje izvanredan kameleon efekat i radiokontrastan je što je od izuzetne važnosti za stomatološku praksu.
Sigurno je da kompozitni materijali unose mnoge inovacije u svakodnevnu stomatologiju, ipak neka pravila, poput tehnike postavljanja kompozitnih ispuna, moraju se poštovati.
Da bi se napravio kvalitetan, estetski i dugotrajan kompozitni ispun, neophodno je ispoštovati pravila preparacije kaviteta, postavljanje adhezivnog sistema po uputstvu proizvođača, odgovarajući izbor kompozita, sigurnu polimerizaciju, obradu i poliranje.
Preparacija bi trebalo da bude adhezivnog tipa, gleđ na ivicama kaviteta treba zakositi. Zakošavanje gleđi naročito dolazi do izražaja kod nadogradnji zuba u frontalnoj regiji ili kada se na gleđi koriste samonagrizajući adhezivi.
Izbor adhezivnog sistema izaziva kod stomatologa najviše nedoumica, jer ne postoji sistem za koji je moguće reći da je nabolji. Aktuelni adhezivni sistemi mogu se podeliti u dve grupe: total etch (nagrizanje kiselinom) i self etch (samonagrizajući). Total etch adhezivni sistemi nepravilnom tehnikom postavljanja mogu izazvati postoperativnu preosetljivost, zahtevaju više iskustva i pažnje tokom rada. Ipak, mora se uzeti u obzir to da ovi adhezivni sistemi ostvaruju značajno jaču vezu sa zubnim strukturama u poređenju sa samonagrizajućim adhezivima. Samonagrizajući adhezivi jednostavniji su za upotrebu, zahtevaju manje koraka prilikom postavljanja i trebalo bi da umanjuju mogućnost pojave postoperativne preosetljivosti.
Izbor kompozita trebalo bi da zavisi od indikacija. Zbog toga bi svaka ordinacija trebalo da ima tečne kompozite, univerzalne kompozite (dentinske i gleđne boje), kompozitne cemente i kompozite za nadogradnje.
Aplikacija kompozita još uvek se najvećim delom zasniva na „slojevitoj“ tehnici. Najnoviji univerzalni kompozit kompanije Ivoclar Vivadent, Evetric, jeste materijal koji se mora postavljati tehnikom po slojevima do 2 milimetra, pri čemu se svaki sloj prosvetljava 20 sekundi lampama jačim od 500 mW/cm2, a lampe jačine 1000mW/cm2 ili više omogućuju skraćeno vreme polimerizacije po sloju od samo 10 sekundi. Između slojeva kompozita ne treba postavljati adheziv.
Završni sloj kompozita trebalo bi postaviti i modelirati tako da ne zahteva previše obrade, čime se olakšava definitivna obrada i poliranje. Obradu i poliranje trebalo bi vršiti odgovarajućim diskovima, četkicama i gumicama u kombinaciji sa pastama za poliranje.

Slučaj 1. Pacijent star 42 godine javio se u ordinaciju zbog bolova u regiji zuba 14. Nakon završenog endodontskog tretmana zuba 14, a usled velikog gubitka kruničnog dela zuba, odlučeno je da se dodatna retencija uspostavi pomoću FRC Postec Plus kočića. Kočić je cementiran u kanalu korena zuba „total etch“ tehnikom pomoću MultiCore Flow (dvojno polimerizujućeg kompozita). Nakon cementiranja kočića u kanalu korena, ispun je urađen Evetric kompozitom nijanse A 3.5, „slojevitom tehnikom“. Za oblikovanje kontaktne površine korišćena je Optra Matrix matrica za MOD ispune na premolarima. Nakon uklanjanja matrice, poliranje je izvršeno gumicama za poliranje iz Optra Pol seta u kombinaciji sa Proxyt pastama različite finoće.

Slika1. Izgled krunice zuba nakon završenog endodontskog tretmana

Slika 2. Proba kočića u zubu 14

Slika 3. Set FRC Postec Plus

Slika 4. Kočić cementiran pomoću MultiCore Flow

Slika 5. MultiCore Flow

Slika 6. Završen ispun pomoću Evetric kompozita

Slika 7. Set Evetric kompozita

Slučaj 2. Pacijent od 18 godina zadobio je povredu na treningu pri čemu je došlo do frakture zuba 21 klase III. Nakon endodontskog tretmana pristupilo se nadogradnji zuba 21. Odlučeno je da se zub nadoknadi Evetric kompozitom kombinacijom dentinske i gleđne boje. Izrada nadogradnje započeta je aplikacijom dentinske boje A3.5 u unutrašnjosti krunice zuba nakon čega su istom nijansom formirane razvojne brazde (slika 10). Nadogradnja zuba je završena nanošenjem kompozita gleđne nijanse A2 preko frakturiranog dela. Nakon završene nadogradnje, poliranje je urađeno pomoću silikonskih gumica iz Optra Pol seta uz korišćenje Proxyt pasti različite finoće.

Slika 8. Fraktura klase III zuba 21

Slika 9. Izgled zuba nakon endodontskog tretmana

Slika 10. Izgled zuba tokom formiranja nadogradnje, pakovanje dentinske boje

Slika 11. Završena nadogradnja Evetric kompozitom
Prednosti rada Evetric kompozitom kompanije Ivoclar Vivadent jesu: odlična plastičnost materijala, osobina materijala da se ne lepi za instrumente, radiokontrastnost, kameleon efekat, lako poliranje, izvanredan sjaj nakon poliranja i čvrstoća.