DT News - Serbia & Montenegro - Lečenje preosetljivih zuba

Džuli Kejgan (Juli Kagan), SAD

sre. 6 april 2011

Sačuvaj

Duži životni vek i potreba za održanjem zdravlja zuba u sve dužem periodu utiče na pojavu povećanja broja slučajeva preosetljivosti zuba, povlačenja desni i parodontopatije.

Preosetljivost zuba je bolno stanje koje često ostaje nelečeno. Učestalost pojave bolne preosetljivosti zuba kod odraslih može se kretati u rasponu od 8 do 30 procenata, pri čemu većina ljudi pogođenih ovim stanjem spada u starosnu grupu od 25 do 45 godina.
Svakog dana, stomatolog će pregledati u proseku od tri do pet pacijenata koji pate od različitog stepena preosetljivosti. Ovo stanje se u manjoj meri češće javlja kod žena i pacijenata kod kojih je došlo do pojave parodontopatije.
Duži životni vek i potreba za održanjem zdravlja zuba u sve dužem periodu utiče na pojavu povećanja broja slučajeva preosetljivosti zuba, povlačenja desni i parodontopatije.
Pored toga, veći deo starijih osoba koristi medikamente koji uzrokuju kserostomiju. Promene u lučenju pljuvačke ili promena njenog saržaja mogu doprineti razvoju preosetljivosti zuba jer negativno utiču na formiranje razmaznog sloja.
Bol kod preosetljivih zuba može nastati pranjem zuba, korišćenjem zubnog konca, uzimanjem hladne (ili previše tople) hrane, konzumiranjem ledeno- hladnih napitaka, udisanjem hladnog vazduha, kao i prilikom konzumiranja kisele i slatke hrane.
Mehanizam nastanka preosetljivosti zuba
Tačan način prenosa bolnog nadražaja od površine zuba do pulpe nije u potpunosti dokazan, ali najšire je prihvaćena hidrodinamička teorija koju je izneo Martin Branstrom 1963. godine. Prema toj teoriji, tečnost se unutar dentinskih tubula kreće kao odgovor na spoljni stimulans. Kretanje tečnosti prenosi površinski fizički stimulans do mehaničkih receptora za koje se pretpostavlja da su A-delta vlakna koja se nalaze oko odontoblastnih nastavaka blizu pulparnog završetka tubule.
Tečnost se u tubuli širi u dodiru sa toplim i skuplja u dodiru sa hladnim. Ove male promene u protoku stimulišu nervne završetke na unutrašnjim završecima tubule ili na spoljnom omotaču pulpe. Ovaj nadražaj intradentalnih nerava utiče na centralni nervi sistem i uzrokuje osećaj bola.
Postoji pet različitih tipova nadražaja koji deluju kao okidači za osećaj bola kada je dentin izložen njihovom uticaju: taktilni (mehanički), hemijski, termički, osmotski i bakterijski.
Taktilni nadražaj može se pripisati vlaknima četkice za zube, trenju nastalom usled nošenja protetskih fragmenata ili prilikom upotrebe metalnih predmeta kao što je pribor za jelo ili stomatološki instrumenti.
Hemijski nadražaji kao uzročnici preosetljivosti zuba verovatno se najčešće previde. Za nastanak bola najčešće su krive kiseline zastupljene u velikom broju prehrambenih proizvoda i napitaka, kao na primer u citrusnom voću, vitaminskim preparatima, konditorskim proizvodima, začinskim smešama, vinima, sosovima i gaziranim napicima.
Kisela hrana i pića dokazano izazivaju omekšavanje dentina i mogu uticati na eroziju zubne gleđi. Čak i askorbinska kiselina u tabletama vitamina C za žvakanje može biti uzročnik.
Čak 90% osoba koje pate od bolne preosetljivosti zuba tvrdi da uticaj termičkih nadražaja, posebno hladnog nadražaja koji se javlja prilikom udisanja hladnog vazduha na usta ili prilikom uzimanja hladnog napitka, izaziva osećaj bola u vezi sa preosetljivošću zuba.
Osmotske promene unutar dentinskih tubula su važan pokazatelj; postoje razlike u načinu na koji različiti nadražaji utiču na protok tečnosti unutar kanalića.
Bakterije utiču na stvaranje kiseline u prisustvu ugljenih hidrata u procesu fermentacije. Kiselina kao nusprodukt fermentacije, a koja utiče na proces demineralizacije gleđi i nastanak progresivnog karijesa, takođe može uzrokovati preosetljivost zuba.
Povećanje ili smanjenje intenziteta bolne preosetljivosti može se pripisati mehanizmima metaboličkih procesa pri razlaganju složenih ugljenih hidrata, i nivou prisustva kiselih nusprodukata koji nastaju delovanjem bakterija.
Poznato je da sa razvojem parodontopatije, patogeni organizmi prodiru duboko unutar dentinskih tubula. Kada se nađe unutar kanalića, bakterija može da predstavlja stalan uzrok bolne preosetljivosti zuba.
Pacijenti sa preosetljivim zubima često imaju veće i brojnije dentinske tubule.
Kako zadržati preosetljivost zuba pod kontrolom?
Važno je imati u vidu da je bolna preosetljivost zuba stanje koje se može držati pod kontrolom. To podrazumeva:
1. Različite dijagnostičke postupke kojima se utvrđuje da li je bol zaista uzrokovan preosetljivošću zuba
2. Preventivne i edukativne postupke kojima se menjaju, kontrolišu ili odbacuju loše navike i etiološki faktori kao što su zubni plak, nepravilno pranje zuba, režim ishrane kojim dominiraju ugljeni hidrati koji brzo fermentiraju, odnosno, kisele namirnice i napici
3. Promene u postupcima lične higijene zuba i izbor proizvoda za higijenu zuba
4. Profesionalne tretmane i primenu sredstava za desenzibilizaciju zuba.
Dijagnoza preosetljivosti korena zuba zahteva detaljnu anamnezu, metodološki pregled i radiografiju.
Kao moguće uzroke preosetljivosti stomatolog mora prvo da odbaci pojave kao što su zubni karijes, patološke promene pulpe, vertikalna naprsnuća, pukotine na vrhu zuba, abfrakcije, protetske nadoknade koje nisu idealno postavljene ili zub u hiperfunkciji.
Često je dentalni higijeničar prvi koji kod pacijenta prepozna stanje bolne preosetljivosti zuba. Veoma je važno da se ovo stanje dokumentuje u zdravstveni karton pacijenta.
Ispitivanje preosetljivosti trebalo bi da bude deo prvog pregleda pacijenta i u vidu jednostavnog testa hladnim mlazom vazduha.
Pacijenti koji pate od preosetljivosti zuba biće zahvalni što je zub pažljivo osušen gazom ili tamponom pre upotrebe pustera za vazduh. Takođe, bilo bi važno saznati iz kartona pacijenta da li je kod njega ranije ustanovljena bolna preosetljivost zuba prilikom otpočinjanja lečenja paradontopatije.
Terapijska sredstva i materijali:
Za lečenje preosetljivosti zuba mogu se koristiti dve grupe materijala - hemijski ili fizički agensi:
Hemijski agensi: soli kalijuma (najčešće kalijum-nitrat), pomoćna sredstva sa fluorom u koncentracijama većim od one u pasti za zube (primenjeni sa ili bez jontoforeze), natrijum-citrat, kortikosteroidi, srebrni nitrat, stroncijum-hlorid, formaldehid i kalcijum-hidroksid.
Fizički agensi: kompoziti sa mikropuniocem i nepunjeni kompoziti, materijali za rubno zaptivanje, dentalni adhezivi, glas jonomer cementi, glazure i zubni umeci.
Sredstva za desenzibilizaciju zuba mogu biti klasifikovani prema načinu delovanja. Deluju ili umrtvljavanjem nerva ili zatvaranjem kanalića. Na primer, kalijum-nitrat je agens kojim se umrtvljuje živac.
Kalijum-nitrat je najčešće zastupljeno sredstvo za desenzibilizaciju zuba koje se nalazi u zubnim pastama. Sa 5% sadržaja kalijum-nitrata, zubna pasta Sensodyne proizvođača GlaxoSmithKline, pokazala je u kliničkim ispitivanjima da značajno smanjuje simptome tokom dve nedelje primene ako se zubi peru dva puta dnevno.
Dejstvo ove zubne paste zasniva se na slobodnom prodiranju jona kalijuma duboko u dentinske tubule gde oni blokiraju repolarizaciju nervnih završetaka, što utiče na smanjenje bolnog nadražaja. Redovna upotreba je neophodna kako bi se izbegli recidivi. Zato je ova pasta idealna za upotrebu.
Paste za zube koje sadrže kalijum-nitrat su Aqua-fresh Sensitive, Colgate Sensitive, Crest Sensitivity Protection, Dental Care Sensitive Formula, Protect Sensitive Tooth Gel Toothpaste, Rembrandt Whitening Toothpaste for Sensitive Teeth i Orajel Sensitive Pain Relieving Toothpaste za odrasle. Sadrže i fluor koji pomaže jačanje zubne gleđi i pruža zaštitu od nastanka zubnih kaviteta.
Pacijenti bi trebalo da izaberu pastu za desenzibilizaciju zuba koja je slična pasti koju su navikli da koriste – bilo da je to pasta za izbeljivanje zuba, pasta sa sodom bikarbonom, gel za negu zuba, pasta za sprečavanje nastanka zubnog kamenca, bilo da je pasta sa posebnim ukusom mentola.
Preporuka za pacijente je da pročitaju i da se pridržavaju uputstva za upotrebu sa deklaracije proizvoda.

To post a reply please login or register

Povezani članci

Rešavanje problema neuspelog endodontskog lečenja zuba

Cilj endodontskog tretmana je sprečavanje inflamacije i postizanje produženog efekta procedure. Kako bi se ovo postiglo, veoma je važno primeniti ...

Besplatni stomatološki pregledi i lečenje zuba za nezaposlene

Od početka godine, zbog izmena i dopuna Zakona o zdravstvenom osiguranju, svi nezaposleni u Srbiji imaju pravo na besplatne preglede i lečenje zuba.

Intoksikovan pacijent kod stomatologa: Može li upotreba marihuane ometati lečenje zuba?

ČIKAGO, SAD: Državna legalizacija marihuane u SAD počela je da se uvodi 2012. godine, a upotreba lične i medicinske marihuane je u porastu. Međutim, ...

Novi vodič o lečenju karijesa i prekrivanju pulpe

SAN DIMAS, Kalifornija, SAD: U novom pregledu ove uvek aktuelne teme, istraživači sa Stevenson instituta za dentalna istraživanja u Kaliforniji objavili ...

Istraživanja mozga usmerena na lečenje poremećaja gutanja

Adelaida, Australija: Magnetna stimulacija mozga može da pomogne pacijentima koji su preživeli moždani udar u ublažavanju teškoća prilikom ...

Lečenje periodontalnih bolesti bezopasno je za novorođenčad

Trudnice sa bolestima desni mogu biti podvrgnute neinvanzivnom lečenju bez straha od posledica po zdravlje njihove bebe. U velikom kliničkom ispitivanju, ...

Vodič za podršku stomatolozima u lečenju pacijenata sa epilepsijom

MECCA, Saudijska Arabija: S obzirom da pogađa više od 70 miliona ljudi širom sveta, epilepsija je poremećaj zbog kojeg bi stomatolozi mogli zastati jer ...